Το Οπτικό Σύνδρομο Υπολογιστών ή ψηφιακή κόπωση των ματιών εμφανίζεται σε άτομα όλων των ηλικιών από την επανειλημμένη και παρατεταμένη έκθεση, περισσότερο από 2-3 ώρες καθημερινά, στις οθόνες του υπολογιστή, των tablets, των κινητών ή και της τηλεόρασης. Έχει βρεθεί ότι το 50-90% των ατόμων, μεταξύ αυτών έφηβοι και μικρότερα παιδιά, κάνουν τακτική ή καθημερινή χρήση των παραπάνω συσκευών, για περισσότερες από 5 ώρες.

Όποιος έχει περάσει κάποιες ώρες μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή θα έχει προφανώς νιώσει κάποια από τα φαινόμενα της παρατεταμένης χρήσης αυτού ή άλλης συσκευής με ψηφιακή τεχνολογία. Τα συμπτώματα είναι συνήθως προσωρινά και υποχωρούν από μόνα τους, μπορεί όμως να προκαλέσουν έντονη δυσφορία ή να επιδεινώσουν ήδη υπάρχοντα οφθαλμολογικά προβλήματα.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Οπτομετρική Εταιρεία (AOA), τουλάχιστον ο ένας στους δύο εργαζόμενους μπροστά σε οθόνη, εκδηλώνει κάποιο πρόβλημα με τα μάτια του. Με το 31% των ατόμων ηλικίας άνω των 18 ετών να αφιερώνουν ήδη τουλάχιστον 5 ώρες την ημέρα μπροστά σε ένα κομπιούτερ, tablet ή smartphone, τα συμπτώματα αυτά πιθανότατα θα καθίστανται ολοένα πιο συχνά.

Τα συνηθέστερα συμπτώματα του οπτικού συνδρόμου υπολογιστών, περιλαμβάνουν:

- Κόπωση των ματιών

- Δυσκολία στην εστίαση

- Θολή ή διπλή όραση

- Ξηροφθαλμία

- Πονοκεφάλους

- Πόνο στον αυχένα και τον ώμο

- Ζαλάδα

Οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες του οπτικού συνδρόμου υπολογιστών (Computer Vision Syndrome-CVS) είναι:

- O φωτισμός του χώρου

- H απόσταση από την οθόνη

- Η φωτεινότητα της οθόνης

- Η στάση του σώματος και η γωνία του κεφαλιού

- Τα υπάρχοντα προβλήματα όρασης

Μεμονωμένα ή σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων μπορούν να είναι τα αίτια του συνδρόμου. Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν οι άνθρωποι εργάζονται σε υπολογιστή, ο ρυθμός που ανοιγοκλείνουν τα μάτια τους μειώνεται κατά τα δύο τρίτα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ξηρασία και καταπόνηση των ματιών. Αυτό το πρόβλημα επιδεινώνεται για τους χρήστες φακών επαφής, οι οποίοι έχουν ήδη την τάση να υποφέρουν από ξηροφθαλμία.

Τι μπορείτε να κάνετε

- Βεβαιωθείτε ότι ο φωτισμός στο δωμάτιο είναι άνετος και σας προφυλάσσει από το θάμβος της οθόνης του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Τοποθετήστε την οθόνη σας σε μια θέση που ο αντικατοπτρισμός του φωτός θα είναι ο μικρότερος δυνατός, επιλέξτε λάμπες χαμηλού φωτισμού και φροντίστε να κλείσετε τις κουρτίνες εάν οι ακτίνες του ηλίου «χτυπούν» την οθόνη σας.

- Προσαρμόστε την οπτική σας γωνία. Η θέση από την οποία βλέπετε την οθόνη μπορεί να διαδραματίσει μεγάλο ρόλο στην εμφάνιση Οπτικού Συνδρόμου Υπολογιστών. Φροντίστε η οθόνη να απέχει 50-70 εκατοστά από τα μάτια σας και να έχει μια ελαφριά κλίση προς τα κάτω (10-13 εκατοστά κάτω από το ύψος των ματιών σας).

- Ο κανόνας 20-20-6. Όταν χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή σας για μεγάλα χρονικά διαστήματα, προσπαθήστε να κάνετε συχνά διαλείμματα. Κάθε 20 λεπτά κοιτάξτε μακριά από την οθόνη του υπολογιστή σας για 20 δευτερόλεπτα, σε απόσταση τουλάχιστον 6 μέτρων, έτσι ώστε να δώσετε στα μάτια σας την ευκαιρία να επανεστιάσουν.

-Βεβαιωθείτε ότι κάθεστε άνετα. Μια άνετη καρέκλα με ένα στήριγμα για τον αυχένα και την πλάτη θα σας βοηθήσει να αποφύγετε την κόπωση του αυχένα και των ώμων που συνήθως συνδέονται με το οπτικό σύνδρομο υπολογιστών.

- Χρησιμοποιήστε ειδικά γυαλιά που διευκολύνουν την εστίαση των ματιών στην οθόνη του υπολογιστή.

- Ανοιγοκλείστε τα μάτια σας συχνά. Κανονικά, οι άνθρωποι ανοιγοκλείνουν τα μάτια τους 18 φορές ανά λεπτό, ωστόσο, όταν κοιτάμε μια οθόνη, ο αριθμός αυτός μειώνεται στο ένα τέταρτο, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα την ξηροφθαλμία. Προσπαθήστε, λοιπόν,  να ανοιγοκλείνετε συχνότερα τα μάτια σας.

- Επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρο. Εάν έχετε τυχόν προβλήματα όρασης που δεν γνωρίζετε, αυτό σημαίνει ότι δεν λαμβάνετε και την κατάλληλη βοήθεια, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε καταπόνηση των ματιών και μυοσκελετικούς πόνους. Παράλληλα, ο οφθαλμίατρος είναι ο ειδικός για να προσδιορίσει τις ανάγκες των ματιών μας, να προτείνει τα κατάλληλα γυαλιά εφόσον χρειάζονται, καθώς και σταγόνες που μπορούν να βοηθήσουν.